نوزاد انسان حدود ۳ کیلو و ۴۰۰ گرم وزن و ۵۰ سانتی متر قد دارد. نوزادان پسر قدری از دخترها بلندتر و سنگینترند. رشد سریع بدن و مغز، مشخصه اولین سال زندگی کودک است.کودکان سالم که تغذیه خوبی داشته باشند از تولد تا یک سالگی ۵۰ درصد به قد و تقریبا ۲۰۰ درصد به وزن شان اضافه میشود. بعد از سال اول از سرعت رشد کاسته شده و افزایش قد و وزن تا زمان نوجوانی حالت یکنواخت وخطی دارد.
کودک در فرآیند رشد خود به تدریج با تکامل مغزی، مهارتهای جسمی بیشتری بدست می آورد. وراثت و تجارب حسی و حرکتی، در سرعت رشد مغز موثر است. رشد مغز بدنبال عوامل زیادی اتفاق می افتد که یکی از آنها تراکم سیناپس های موجود در مغز و رشد نورونها یا سلولهای عصبی است که اطلاعات را ذخیره و منتقل می کند.
در طول رشد کودک، زمانهایی وجود دارد به نام دوره های حساس رشد. در این دوران مغز سریع رشد میکند و تحریک مغز بسیار مهم است. در این دوران در صورت محرومیت حسی اولیه و شدید، مغز صدمه دائمی می بیند. برای مثال کودکانی که در پرورشگاه نگهداری میشوند، در صورتی که تماس یا تحریک کمی از بزرگسالان دریافت کنند، به احتمال بیشتر در اکثر زمینه های رشد اختلالاتی عمیق را تجربه مبکنند. اگر این محرومیت به مدت ۶ ماه تا ۲ سال ادامه یابد همه جنبه های رشد روان شناختی برای همیشه ضعیف می مانند و هرچه محرومیت طولانی تر باشد تاثیرات آن بر رشد کودک عمیق تر است
برای مطالعه بیشتر ابعاد و مراحل رشد کودکان، رشد شناختی کودک و رشد عاطفی کودک را ببینید.
