هوش، فرآیندی ذهنی و دربرگیرنده‌ی ظرفیت منطقی، درک خودآگاهی، یادگیری، مهارت حل مسئله، برنامه‌ریزی، خلاقیت، دانش فردی، زبان و… است. هوش، توانایی یادگیری از تجربه‌ها، تفکر انتزاعی و برخورد کارآمد با محیط و افراد پیرامون خود است.
روند توسعه مفهوم هوش شامل چند مقطع اصلی بود. در ابتدا دیدگاه هوش کلی مطرح شد که هوش را یک توانایی کلی برای استدلال منطقی تعریف می کرد. سپس هوش چندگانه مطرح شد. این نظریه اولین بار توسط گاردنر مطرح گردید. بر پایه‌ی دیدگاه گاردنر هوش یک توانایی کلی نیست و هوش‌های گوناگونی وجود دارد که در کنار یک‌دیگر به صورت ترکیبی عمل می‌کنند. او هوش را این‌گونه تعریف کرد: «توانایی حل مسئله یا ابداع راه حلی که در فرهنگ یا اجتماع خاصی کاربرد دارد». بر پایه‌ی دیدگاه گاردنر وجود هوش‌های چندگانه این امکان را فراهم می‌کنند که افراد نقش های گوناگونی ایفا نمایند. گاردنر هوش را بر این اساس در هفت گروه دسته بندی کرد که عبارت بودند از: هوش زبانی، هوش موسیقیایی، هوش منطقی (ریاضی)، هوش فضایی، هوش بدنی (چشمی)، هوش درون فردی، هوش میان فردی.
به تدریج با گسترش فعالیتها و نقش های انسان ابعاد گسترده تری از قابلیتها و توانمندی های ذهنی انسان آشکار گردید. در این خصوص مفاهیم جدیدتری مطرح گردید که دمطرح گردید. یکی دسته بندی گاردنر وجود نداشت. یکی از این مفاهیم هوش هیجانی بود. یکی دیگر از ابعاد پیچیده ذهن که جدیداً مورد بررسی قرار گرفته است هوش مثبت نام دارد. برای مطالعه بیشتر می توانید مباحث هوش هیجانی و هوش مثبت را ببینید.
