مرحله اول: شناسایی مساله یا مساله یابی
بزرگترین گام در حل مساله شناسایی درست مساله است. تا مساله به درستی شناسایی نشود، هر گونه تلاشی برای یافتن راه حل برای آن بی نتیجه است. اهمیت شناسایی مساله به قدری زیاد است که به نقل از آلبرت انیشتن آمده است اگر یک ساعت برای حل مساله وقت داشته باشیم، 55 دقیقه آن را صرف تعریف دقیق صورت مساله می کنیم.
در مساله یابی هدف این است به عمق مساله برسیم و علت به وجود آورنده مساله را شناسایی کنیم زیرا گاهی اوقات آنچه به عنوان مساله در نظر گرفته می شود صرفا علایم و نشانه های ظاهری مشکل است در صورتی که علت اصلی چیزی متفاوت است و توجه به علایم ظاهری مساله ما را از توجه به ریشه اصلی مساله باز می دارد.
مرحله دوم: شناسایی راه های حل مساله
پس از شناسایی مساله باید راه های رفع آن شناسایی شود. آیا شما با یافتن اولین راه حل اقدام به حل مساله می کنید یا همواره تلاش می کنید لیست کاملی از راه حلها را شناسایی کنید سپس از بین آنها یک راه حل را انتخاب کنید. عموما روش دوم را به عنوان یک رویکرد جامعتری برای رویارویی با یک مساله می دانند با این حال این روش برای مسایل مهمتر و بغرنج تر مناسبتر است. هر چه مساله مورد بررسی عوارض بیشتری برای شما ایجاد کند و مانع بزرگتری در راه موفقیت باشد، باید با تجهیزات بیشتری به مقابله با آن بپردازید. قطعا پیدا کردن چند راه حل خوب از پیدا کردن یک راه حل فوری زمان و هزینه بیشتری می طلبد ولی هرچه شما راه حلهای بیشتر و خلاقانه تری پیدا کنید احتمال حل موفقیت آمیز مساله بیشتر است. موضوع خلاقیت در مبحث مهارت تفکر خلاقانه کاملتر مرور می شود، با این حال باید بدانید که هر چه در این مرحله تعصبات و محدودیت های ذهنی خود را حذف کنید، ذهن شما برای ارائه راه حلهای بیشتر فراغت بیشتری خواهد یافت.
مرحله سوم: انتخاب راه حل مناسب
این مرحله از اشتراکات مهارتهای حل مساله و تصمیم گیری است. باید توجه داشت که در این مرحله ممکن است شما هیچگاه به مناسبترین راه حل نرسید زیرا باید از بین گزینه های موجود انتخاب نمایید. انتخاب راه حل مناسب بر اساس معیار های از پیش تعیین شده، اهداف فردی و سازمانی و موقعیت مکانی و زمانی صورت گیرد. یکی از نکات مهمی که در این بخش مطرح می شود، توانایی دیدن الگوهاست که با افزایش تجربه، این توانایی هم افزایش می‌یابد و فرد خبره در مقایسه با فرد تازه‌کار می‌تواند الگوی بیشتر و بزرگتری را ببیند. بنابر این تجربه می تواند به انتخاب های عاقلانه تری منجر شود.
مرحله چهارم: اقدام
هر چقدر دقت و روش شما در مراحل قبل مناسب باشد، تا دست به اجرای راه حل نزنید هیچ مساله ای حل نخواهد شد. در این مرحله شما راه حل انتخابی خود را اجرا می کنید و سپس تاثیر آن بر رفع مساله را بررسی می کنید. چنانچه مساله هنوز به طور کامل یا رضایت بخش رفع نشده بود ناگزیر هستید راه های دیگر را امتحان کنید.
برای اطلاعات بیشتر مهارت حل مساله را ببینیند.
